Caso Clínico: Infección por SERRATIA MARCESCENS

Considerando que a serratia marcescens é un bacilo oportunista cunha presentación atípica, débese ter presente como posible axente etiolóxico sobre infeccións de patoloxías crónicas como a tuberculose, onde o mal estado xeral e o debilitamento do sistema inmunolóxico, facilitarían a súa presenza.

Serratia Marcescens
A serratia marcescens é un bacilo gram negativo, anaerobio facultativo, oxidasa negativo, pertencente á familia enterobacteriacea, que medra abundantemente en agar chocolate, agar sangue, agar Mc Conkey; produce colonias que poden ser pigmentadas, xa que xera un pigmento vermello chamado Prodigiosina.
Preséntase como un axente nosocomial e é a transmisión de persoa a persoa a máis importante forma de diseminación, polo que as campañas de asepsia de mans, control de potabilización da auga e asepsia de instrumentos hospitalarios son de gran importancia.
Poden atoparse colonizando a flora intestinal, tracto respiratorio, tracto urinario, aparato cardiovascular, en ambientes e reservorios pobres en nutrientes como a auga potable, cañerías e insumos hospitalarios como xabóns, antisépticos, etc.
A súa adquisición é maioritariamente hospitalaria, especialmente na unidade de terapia intensiva, sendo as secrecións respiratorias, feridas e ouriños os sitios máis frecuentes de colonización.
Clínicamente, as bacteriemias por serratia marcescens preséntanse con maior frecuencia en pacientes con enfermidade de base como: diabetes, neoplasias, insuficiencia renal crónica. En canto ao tratamento quimioterápico, as cefalosporinas de terceira xeración, os aminoglucósidos e as quinolonas serán os antibióticos de elección no tratamento da infección por serratia.

PRESENTACIÓN DO CASO CLÍNICO
Paciente diagnosticada un ano atrás de tuberculose, que recibiu tratamento durante 9 meses en forma discontinua. Logo de 30 días sen recibir tratamento, comeza con episodios febriles vespertinos intermitentes, durante un mes de evolución.
Actualmente consulta por tose e expectoración hemoptoica.
Taquicárdica, lucida, hipotensa, disneica, fascie descomposta e hipotrofia das diferentes masas musculares.
Á inspección do aparato respiratorio obsérvanse escápulas levemente aladas con hipotrofia das diferentes masas musculares; a expansión torácica está disminuida en vértices e bases, auscúltanse estertores finos; auscultación da voz: pectoriloquia, ademais compromiso cardiovascular con ingurxitación iugular, con R1R2 hipofonéticos.
A radiografía evidencia: múltiples cavitacións, algunhas calcificadas; intenso infiltrado retículo nodulillar en ambos campos pulmonares, compatible con: tuberculose pulmonar bilateral e fibrosis intersticial.
Baciloscopia: negativa.
Urocultivo: negativo.
Cultivo para bacilo ácido alcohol resistente: negativo.
Cultivo de esputo: Serratia marcescens como única flora.
Antibiograma: resistente a cefalosporina de 1ª xeración. Fosfomicina.
Sensible a:
Ofloxacina
Ácido nalidíxico
Cefixima
Cefuroxima
Ciprofloxacina
Cotrimoxazol
Aztreonam

Na fotografía nº 1 apréciase o crecemento como única flora en agar chocolate de serratia marcescens identificada bioquímicamente, pola morfoloxía das colonias e a súa pigmentación.

O caso presentado trátase dunha paciente con signos e síntomas crónicos característicos de tuberculose.

Interpretamos que actualmente a febre pode deberse á infección por serratia marcescens con episodio bacteriemia e a expectoración hemoptoica, á presenza desta bacteria no material muco purulento expectorado chamado prodigiosina.

O caso non se presentou como unha infección intrahospitalaria, nin causando brotes epidémicos, xa que é un caso illado e de achazgo casual, pero sí se presentou nun paciente inmunocomprometido.

O tratamento realizado en base ao cultivo e antibiograma foi con ciprofloxacina 1.500 mgr/día.

Logo do tratamento, a paciente evolucionou favorablemente.